Informaticasite van het Lauwers College te Buitenpost                 © R.J. van der Beek
 
[2 Verder met sudoku 1]  [3 Moeilijker sudoku's]  [4 Verder met sudoku 2]  [5 Alle methoden]  [6 Een paar sudoku's om op te lossen]
[1.1 Wat is een sudoku]  [1.2 Verboden banen]  [1.3 Duoplaatsen]  [1.4 Duoplaatsen oplossen]   

Sudoku's, de basis

  1.1 Wat is een sudoku

Een sudoku is een vierkant dat bestaat uit negen maal negen hokjes. Die hokjes noem je ook wel cellen, en in elke cel hoort een cijfer. Daarbij mogen alleen de cijfers 1 t/m 9 worden gebruikt.
Verder is het grote vierkant van 81 cellen verdeeld in negen kleinere vierkanten. Die negen blokken bestaan elk uit drie maal drie hokjes, en bevatten dus negen cellen.

In elke (horizontale) rij van negen cellen moeten de cijfers 1 tot en met 9 worden geplaatst, en in elke (verticale) kolom, en in elk blok van negen moeten de cijfers 1 tot en met 9 zitten. Er mogen geen dubbele cijfers voorkomen in een rij of een kolom of een blok. Dat is logisch, want als een cijfer dubbel zou voorkomen dan kunnen niet alle cijfers 1 t/m 9 in de rij ,kolom of blok voorkomen.

cel  
   
   
   
 bl o
   
  
  
  
   
   
   
   
   
   
  
  
   
   
 
   
   
  
   
   
   
   

Sommige cellen bevatten al een cijfer. Hoe meer cijfers er al in de sudoku zijn geplaatst, hoe gemakkelijker het probleem kan worden opgelost, want de lege cellen moeten worden gevuld. Er is in principe altijd maar één oplossing mogelijk.

Hieronder zie je een sudoku, waarin al 23 cijfers zijn ingevuld.
We gaan aan de hand van deze sudoku uitleggen hoe je de andere cijfers kunt vinden.

   
1  
   
  2
 4 
   
   
9 8
71 
   
  4
 7 
3 7
 5 
   
5  
  2
8 3
3  
   
   
419
   
 8 
   
1  
  7

  1.2 Verboden banen

Als je een sudoku probeert op te lossen dan begin je altijd met de volgende methode:

Zoek twee blokjes naast elkaar, waar een bepaald cijfer in voorkomt. Probeer uit te zoeken waar dat cijfer in het derde blokje komt, doordat je weet dat dat cijfer niet twee keer in dezelfde baan kan voorkomen. Bekijk dus wat de verboden banen voor dat cijfer zijn, en als er dan maar één lege cel voor dat cijfer overblijft in het blokje dan kun je het daar plaatsen.

Bekijk onderstaande sudoku.
Je ziet een 1 in het blok linksboven, en een 1 in het blok rechtsboven. In het blok middenboven staat nog geen 1.
De gele banen zijn, behalve de rode cel met een 1, verboden voor de 1. Dus in de grijze cel kan een 1 worden geplaatst, want dat is de enige cel in het blok middenboven waar de 1 mogelijk is.

   
1  
   
  2
 4 
   
   
9 8
71 
   
  4
 7 
3 7
 5 
   
5  
  2
8 3
3  
   
   
419
   
 8 
   
1  
  7

Kun je in bovenstaande sudoku nog meer enen op die manier plaatsen?
Ja, kijk hieronder maar.
Je ziet een 1 in het blok rechtsboven, en een 1 in het blok rechtsonder. In het blok middenrechts staat nog geen 1.
De gele cellen zijn verboden voor de 1. Dus in de grijze cel kan een 1 worden geplaatst, want dat is de enige cel in het blok middenrechts waar de 1 mogelijk is.

     
1    
     
1   2
  4  
     
     
9   8
7 1  
     
    4
  7  
3   7
  5  
     
5    
    2
8   3
3    
     
     
4 1 9
     
  8  
     
1    
    7

Kun je in bovenstaande sudoku ook een twee plaatsen door naar de verboden banen voor de 2 te kijken?
Ja, kijk hieronder maar.
Je ziet een 2 in het blok middenboven, en een 2 in het blok rechtsmidden. In het blok rechtsboven staat nog geen 2.
De gele cellen zijn verboden voor de 2. Dus in de grijze cel kan een 2 worden geplaatst, want dat is de enige cel in het blok rechtsboven waar de 2 mogelijk is.

   
1  
   
1 2
 4 
   
   
9 8
71 
   
  4
 7 
3 7
 5 
   
5 
  2
8 3
3  
   
   
419
   
 8 
   
1  
  7

  1.3 Duoplaatsen

Als je de verboden banen voor een cijfer hebt aangegeven komt het vaak voor dat er twee lege cellen in een blokje zijn, waarin het cijfer zou kunnen staan. Noteer dat cijfer dan in het klein, links of rechts, in beide betreffende hokjes. Of schrijf het (met potlood, zodat je het weer uit kunt gummen) op de scheidingslijn tussen de twee cellen. Later zoek je dan op een andere manier uit in welke van de twee cellen het uiteindelijk komt.

Als je verdergaat met de sudoku van hierboven dan kun je bijvoorbeeld zoeken naar de plaats van de 1 in het middelste blok.
De verboden banen voor de 1, die gedeeltelijk door het middelste blok lopen, zie je hieronder (geel). En dus kan er alleen een 1 in de twee grijze cellen. Zet daar in het klein een 1 in (bij de rand) of zet een 1 op de scheidingslijn.

   
1  
   
1 2
 4 
   
   
98
71 
   
  4
 7 
3 7
 51
  1
5 
  2
8 3
3  
   
   
419
   
 8 
   
1  
  7

We gaan weer verder met de sudoku van hierboven, en we zoeken naar de plaats van de 1 in het blok middenlinks en linksonder.
De verboden banen voor de 1, die gedeeltelijk door die blokken lopen, zie je hieronder (geel). In beide blokken zijn er twee plaatsen die voor de 1 in aanmerking komen. Zie de kleine enen in de grijze cellen, die geven de duoplaatsen van de 1 aan.

   
1  
   
1 2
 4 
   
   
98
71 
   
 14
 71
3 7
 51
  1
5 
  2
8 3
3  
   
 11
419
   
 8 
   
1  
  7

  1.4 Verder met verboden banen; duoplaatsen oplossen

We gaan weer verder met de sudoku van hierboven. De enen hebben we gehad, en ook de tweeën. Dus nu verder met de 3.
We zoeken naar de plaats van de 3 in het blok middenlinks.
De verboden banen voor de 3, die gedeeltelijk door dat blok lopen, zie je hieronder (geel).
De grijze cel is de enige cel waar de 3 geplaatst kan worden in dat blok. Daar stond een kleine 1 in, maar die kan nu worden verwijderd. De andere cel waar een kleine 1 is staat wordt nu de vaste plaats van de 1 in dit blok, dus die duoplaats is opgelost.
En daardoor zijn de andere duoplaatsen voor de 1 ook direkt opgelost! Want als je de verboden banen voor de 1 bekijkt (zie rechts) dan staan twee kleine enen op verboden plaatsen. Die kunnen dus vervallen en de andere kleine enen kunnen worden vervangen door grote, die plaatsen liggen dan vast.

   
1  
   
1 2
 4 
   
   
98
71 
   
 14
 71
3 7
 51
  1
5 
  2
8 3
3  
   
 11
419
   
 8 
   
1  
  7
    →    
   
1  
   
1 2
 4 
   
   
98
71 
   
 34
 71
3 7
 51
   
5 
  2
8 3
3  
   
 1 
419
   
 8 
   
1  
  7