Systeembord

het systeembord

In deze cursus leer je de verschillende onderdelen van het systeembord kennen. Links in de balk zie je de paragrafen staan. Het is handig om ze in deze volgorde door te werken, omdat er soms gebruik gemaakt wordt van voorkennis. De cursus is bedoeld voor leerlingen natuurkunde vanaf klas 4 HAVO.

Het is mogelijk om deze cursus ook zonder je boek te volgen. Wel is het noodzakelijk dat je een systeembord bij de hand hebt. Regelmatig word je gevraagd om een schakeling te bouwen. Eventueel kun je hier het virtuele systeembord downloaden.

We zullen nu stap voor stap een paar eenvoudige schakelingen maken op het systeembord. Je krijgt telkens een toelichting. En je leert enkele belangrijke begrippen kennen.

STAP 1
Verbind de drukschakelaar en de zoemer met een snoer. Druk op de schakelaar. Wat gebeurt er?

Toelichting: Het eerste wat je wellicht opvalt bij deze eenvoudige schakeling op het systeembord is dat er geen sprake is van een stroomkring: je hebt slechts één snoer. In het systeembord zelf zit de terugleiding naar de ingebouwde spanningsbron van 5,0 V.

STAP 2
Verbind de drukschakelaar nu met de ingang van de invertor. De uitgang van de invertor zet je op een LED. Druk eens op de schakelaar.

Toelichting: Het systeembord kun je verdelen in drie blokken: Bij de eerste 2 stappen hebben we voor de invoer telkens gekozen voor een drukschakelaar. Andere mogelijkheden voor de invoer zijn bijv. sensoren en een variabele spanningsbron. Deze komen verderop in deze cursus aan bod.
Voor de uitvoer hebben we in stap 1 een zoemer genomen en in stap 2 een LED. Een andere mogelijkheid is het relais, dat ook later in deze cursus behandeld zal worden. We noemen deze uitvoercomponenten met een moeilijk woord actuatoren
Als we kijken naar de verwerking, kunnen we concluderen dat er in stap 1 geen verwerker was. We begonnen met de meest eenvoudige schakeling die je kunt bedenken. In stap 2 hebben we als verwerker de invertor genomen. Het is je misschien al opgevallen wat dit onderdeel doet, maar daar besteden we nu verder geen aandacht aan. Dat komt in paragraaf 1 aan bod. Voor nu is het voldoende om te weten dat je het systeembord in drie blokken kunt opdelen.

Tot slot praten we vanaf nu niet meer over stromen, maar over spanningen. Het systeembord werkt met spanningen tussen 0 en 5 V. Dit noemen we signalen. Ik zal dit toelichten aan de hand van de drukschakelaar. Op het moment dat je deze niet indrukt, staat er op de uitgang van de schakelaar een spanning van 0 V. We noemen dit een laag signaal en dat geven we aan met een 0.
Als je de schakelaar indrukt, komt er op de uitgang een spannning van 5 V te staan. Dit noemen we een hoog signaal en dat geven we aan met een 1! Let hier dus goed op; het komt later in de cursus nog terug.

We wensen jullie veel succes en plezier met deze cursus!